A ɲini k’a dɔn mun na Ameriki kalataw ka di ani u bɛ se ka nɔ bila Afiriki la cogo min na!
Jamanakuntigi ka kalataw Ameriki jamana na, o ye waati nafamaba ye, jamanadenw bɛ wote kɛ walasa k’u ka jamanakuntigi sugandi. Ɲinan, donba bɛna kɛ Nowanburukalo tile 5 san 2024! Ameriki ka kalataw tɛ Ameriki dɔrɔn de ko ye; u fana bɛ kɔlɔlɔw lase diɲɛ bɛɛ ma , hali an ka farafinna farafinna .
Nka mun bɛ Kɛ nin kalata ninnu waati la? Kandidaw, n’olu ye mɔgɔ minnu b’a fɛ ka kɛ jamanakuntigi ye, olu b’u hakilinaw n’u ka laɲiniw jira walasa ka mɔgɔw ka ɲɛnamaya ɲɛ. Ɲinan, an bɛ Kamala Harris sɔrɔ, n’o ye jamanakuntigi kɔrɔsigi ye sisan, n’o bɛ Demokarasi parti la, ani Donald Trump, n’o ye jamanakuntigi kɔrɔ ye, n’o ye Repibiliki parti ɲɛmɔgɔ ye.
Kalafiliw Ameriki jamana na, jamanadenw ka wote waati ye walasa k’u ka jamanakuntigi sugandi ! Fɔlɔ, kandidaw b’u yɛrɛ jira, tuma caman na, u bɛ bɔ Demokarasi walima Repibiliki parti la. U bɛ tɛmɛ kalataw fɛ minnu bɛ wele ko primaires ka sugandi. O kɔfɛ, u bɛ kanpaɲi kɛ walasa ka mɔgɔw lasun u ka wote u ye. Kalata don min bɛ kɛ nowanburukalo tarata fɔlɔ la, wotekɛlaw bɛ taa wotekɛyɔrɔw la walasa k’u ka sugandili jira. Nka aw k’aw janto, kandida min bɛ wote caman sɔrɔ, o dɔrɔn tɛ se sɔrɔ! U ka kan ka « kalatakɛla » hakɛ dɔ sɔrɔ jamana kelen-kelen bɛɛ la walasa ka se kalatakɛla 270 ma, ka kɛ jamanakuntigi ye. Wote kɔfɛ, jaabiw bɛ jate, jamanakuntigi kura bɛ laseli kɛ, ka fanga ta Zanwuyekalo la !
Kanpaɲi waati la, kandidaw ka teli ka kuma barokunw kan i n’a fɔ sɔrɔko, kɛnɛyako, kalanko ani hali sigida. O barokunw nafa ka bon kosɛbɛ, bawo Ameriki jamanakuntigi ye latigɛ minnu kɛ, olu bɛ se ka nɔ bila farafinna jamanaw na. Misali la, jamanakuntigi bɛ se k’a sugandi ka dɛmɛ don dɛmɛni walima jago porozɛw ma ni Afiriki ye, o bɛ se ka mɔgɔw dɛmɛ u ka ɲɛnamaya kɛ cogo ɲuman na.
Ameriki kalataw fana ye sababu ɲuman ye funankɛninw bolo walasa u ka se ka u mago don demokarasi la. Denmisɛnw ni funankɛninw bɛ se k’a dɔn kalataw, wote ani jamanadenw sendonni bɛ baara kɛ cogo min na. Ni u ye nin wale in faamuya, u bɛ kɛ jamanadenw ye minnu bɛ kunnafoni sɔrɔ kosɛbɛ ani minnu bɛ u sen don a la.
O la mun na an ka kan ka hami Ameriki kalataw la Afiriki kɔnɔ? Sabula Ameriki jamanakuntigi fanga ka bon kosɛbɛ diɲɛ kɔnɔ! A ka latigɛw bɛ se ka nɔ bila jɛɲɔgɔnyaw la Ameriki ni Afiriki jamanaw cɛ, ka nɔ bila mɔgɔ miliyɔn caman ka ɲɛnamaya la. Misali la, sugandili minnu bɛ kɛ waati cogoya walima hadamadenw ka josariyaw kan, olu bɛ se ka nɔ bila yan yɛrɛ Afiriki kɔnɔ.
O la, aw k’aw labɛn ka tugu nin kalata ninnu kɔ, bawo u bɛ bɛɛ hami, hali anw farafinna !
