Oyebi ba glaciers ya Parc national ya Rwenzori ya Ouganda oyo ezali kobenda likebi mpe oyo bayekolaki mingi te? To découvrir ensemble pourquoi « Ba ngomba ya Sanza » oyo ezali important mingi pona planète na biso.
Na Ouganda, ba glaciers ya bangomba ya Rwenzori, oyo babengaka mpe « Ngomba ya Sanza », ezali vraiment spécial! Bazali na liste ya ba patrimoines mondiaux ya UNESCO, bazali kati na ba oyo bayekoli mingi te na Afrika. Kala kala ezalaki na ba glaciers soki ntuku misato, kasi lelo oyo etikali kaka soki zomi. Ba glaciers wana esepelisaka bato banda bankama ya bambula.
Na ekeke ya 2, Ptolémée apesaki bangomba yango nkombo « Ngomba ya Sanza » mpo ezalaki komonana mosika mpe ya kobombama lokola sanza yango moko. Na 1888, moto moko ya Mpoto oyo azalaki kolukaluka biloko na nkombo H.M. Akamwaki mpe alobelaki bangomba lokola “bambanzi ya likoló”!
Na nsima, na 1906, Prince Luigi Amedeo, Duc ya Abruzzo, akambaki mobembo ya liboso ya Mpoto mpo na koyekola ba glaciers wana. Na ba porteurs ya mboka koleka 300, bamatamaki na bangomba mpe bapesaki nkombo ya nsonge oyo eleki molai « Pic Margherita » mpo na kokumisa Mokonzi-mwasi ya Italie. Expédition oyo ebandaki vraiment études scientifiques ya ba glaciers ya Rwenzori.
Ba glaciers wana ezali très spécial mpo ezali na influence na climat mpe biodiversité unique ya région. Atako mbula ebɛtaka mingi, mbala mingi mbula ebɛtaka mingi koleka mbula-mpɛmbɛ. Yango wana enyangwaka nokinoki. Na 1906, ezalaki na ba glaciers soki ntuku misato, kasi lelo oyo kaka mwa ndambo moke nde etikali.
Na lisalisi ya ONG « Pressure ya projet », bato ya mayele mpe ba exploreurs bazali kosala makasi mpo na koyekola ba glaciers wana yambo elimwa mobimba. Basusu bandimaka ete bakokaki konyangwa mobimba na boumeli ya mbula zomi. Yango wana ezali na ntina mingi koyekola mpe kobatela bango.
Ba glaciers wana ezali kaka na ntina te mpo na science. Bazali mpe na ntina monene ya mimeseno mpe ya libula mpo na bafandi ya etuka. Bangomba ya Rwenzori ezali moko ya bisika oyo ezali na mai mingi na Mabelé mpe ezali na mokumba monene mpo na kopesa mai na Ebale Nil.
Na yango, na Mokolo oyo ya Mwana ya Afrika, tomikundola ete glacier nyonso, ngomba nyonso mpe mwana nyonso azali na lisolo na ye ya koyebisa.
Elongo tokoki koyekola, kobatela mpe kosepela na makamwisi maye ya bozalisi mpo na bankola ekoya.
