Aw ka na a dɔn mun na Afiriki bɛ wele ko « hadamadenya denso » ! Fɛnɲɛnɛmaw sɔrɔli minnu bɛ mɔgɔ ɲɛnajɛ, olu b’a jira an na ko nin yɔrɔ de la a bɛɛ daminɛna an ka suguyaw la. Nka kabako kura bɛ se ka kɛ an ye!
Yala i delila ka “adamadenw ka denso” ko mɛn wa? Yɔrɔ kɛrɛnkɛrɛnnen don kosɛbɛ an ka dugukolo kan, wa i ka jateminɛ kɛ? Nin bɛ ka kɛ Farafinna! Nka, mun na o tuma na? A to n ka fɛn bɛɛ ɲɛfɔ aw ye!
“Hadamadenw ka denso” ye mun ye?
Miiri k’a filɛ i bɛ segin waati kɔnɔ, a bɛ san miliyɔn caman bɔ. O waati la, an bɛnbaw, hadamaden fɔlɔw, tun bɛ Dugukolo kan. Ayiwa, Afiriki, n’a ka saganw ni kungo gundobaw ye, o tun bɛna kɛ yɔrɔ ye u y’u ka ɲɛnajɛ kabakoma daminɛ yɔrɔ min na! O yɔrɔ de la an ka suguya fɔlɔ minnu ye Homo sapiens ye, olu y’a daminɛ ka bɔ an bɛnbaw la minnu tun bɛ yen ka kɔn tariku ɲɛ.
Jɔn y’a jira an na ko Afiriki ye an ka denso ye?
Ayiwa, dɔnniya superhero caman! Sɛgɛsɛgɛlikɛlaw i n’a fɔ Mary Leakey, Richard Leakey ani Donald Johanson ye kolo kɔrɔw sɔrɔ yɔrɔw la minnu tɛ se ka da a la Afiriki kɔnɔ, i n’a fɔ Etiyopi, Kenya ani Tanzani. O kolo ninnu b’an dɛmɛ k’a faamu an bɔra yɔrɔ min na ani an bɛnbaw tun bɛ balo cogo min na.
Jamana jumɛnw bɛ Afiriki denso kɔnɔ?
Etiyopi, Kenya, Tanzani ani Afiriki tilebinyanfan ye yɔrɔ nafamaw ye tiɲɛ na. An ye fɛnɲɛnɛma caman sɔrɔ yen minnu si bɛ san miliyɔn caman bɔ! O jamanaw bɛ i n’a fɔ nafolo dɔnnikɛlaw bolo minnu b’a fɛ k’an ka tariku sɔrɔ.
Ani o tuma na, fɛn kura minnu sɔrɔla, olu dun bɛ cogo di?
Ayiwa, i b’a dɔn, dɔnniya falen bɛ kabakow la tuma bɛɛ! Kɔsa in na, senna-tɛgɛrɛ kɔrɔlenba dɔw Sɔrɔla Maroko ani kolow Sɔrɔla Arabu Sawudi jamana na. An tun b’a miiri ko an bɛ min dɔn an bɔyɔrɔ ko la, o bɛ se ka fɛn caman Changer! Nka fɛn kelen ye tiɲɛ ye, Afiriki tora gundo ni ɲɛnajɛ jamana ye dɔnnikɛlaw ni ɲininikɛlaw bolo diɲɛ fan bɛɛ !
Farafinna, farafinna min falen bɛ gundo la!
Donc, sisan i y’a dɔn mun na Afiriki ye kɛrɛnkɛrɛnnenya la! An ka maanaba daminɛna nin yɔrɔ de la, wa hali bi, sɔrɔ duman caman bɛ an makɔnɔ yɔrɔ min na. Jɔn b’a dɔn kabako jumɛnw bɛ nin farafinna gundo in bolo hali bi? Aw ka to aw ɲɛ na ka ɲɛnajɛ kura nisɔndiyalenw sɔrɔ!