Reka duhure na Senegal, igihugu cya Afrika yuburengerazuba aho amatora abera nkimbyino ya demokarasi, aho hizihizwa ubudasa kandi aho kwihanganira amadini bimurikira inzira yubumwe. Muri iki gihugu cya demokarasi, amajwi yose arabara, amajwi yose ni intambwe yegereye ejo hazaza.
Senegal, igihugu giherereye muri Afurika y’Iburengerazuba, kizwiho kuba demokarasi ikomeye. Ariko mubyukuri bivuze iki? Nibyo, demokarasi iha abenegihugu imbaraga zo guhitamo abayobozi binyuze mu gutora. Muri Senegali, amatora aba buri gihe. Ibi bituma abantu bose bahitamo uzayobora igihugu. Amatora ni meza, bivuze ko amashyaka menshi ashobora gukora.
Abanya Senegal barashobora gutanga ibitekerezo byabo mubwisanzure. Bashobora kuvuga ibyo batekereza badatinya. Byongeye kandi, ibinyamakuru na televiziyo birashobora kunenga guverinoma niba batekereza ko ikora nabi.
Ikindi kintu gikomeye kuri Senegali nuburyo butandukanye. Abantu baturuka ahantu hatandukanye, bavuga indimi zitandukanye kandi bakora amadini atandukanye. Ariko abantu bose bafatwa kimwe, aho baturuka hose cyangwa ibyo bemera.
Senegali ifite amateka maremare y’amajwi yubuntu kandi akwiye. Yatangiye kera cyane, mu 1848. Muri icyo gihe, abaturage bamwe gusa ni bo bari bafite uburenganzira bwo gutora. Ariko nyuma, mu 1946, abantu bose bari bafite uburenganzira bwo gutora.
Senegal imaze kugira amatora 11 ya perezida. Ibizakurikiraho bizaba mu Kuboza 2024. Muri 2000 na 2012, habaye impinduka nini. Hatowe abaperezida bashya. Ibi nibyo twita inzira ya demokarasi.
Kwihanganira amadini nabyo ni ngombwa cyane muri Senegali. Nubwo ahanini ari abayisilamu, Abanyasenegali bubaha andi madini. Ibi bifasha kubungabunga amahoro mu gihugu.
Birumvikana ko ibintu byose bidatunganye. Haracyari ibibazo nka ruswa n’amakimbirane ya politiki. Vuba aha habaye imyigaragambyo kuko amatora yasubitswe. Ibyo byateje impagarara. Ariko Inama y’Itegeko Nshinga amaherezo yahagaritse isubikwa.
Senegali ni urugero rwiza rwa demokarasi muri Afurika. Nubwo hari ibibazo biri imbere, Abanyasenegali bishimira igihugu cyabo kandi bakora cyane kugira ngo demokarasi yabo nziza.
