Lugandakan superhero kura dɔ bangera: LNTS sitɛmu! A ɲini k’a dɔn o hakililata bɛ sɛbɛnni caman sɛmɛntiya cogo min na ka kɛ kuma ye walasa ka mɔgɔ minnu tɛ se ka kalan kɛ, olu dɛmɛ.
Kanw diɲɛba kɔnɔ, Luganda bɛ i n’a fɔ nafolo dogolen dɔ. Mɔgɔ miliyɔn 20 ni kɔ b’a Fɔ, nka hakililata (AI) ta la, o ye kan kura ye pewu. Miiri k’a filɛ, cɛfarinba dɔ be kan kura dege walisa ka mɔgɔ wɛrɛw dɛmɛ. Ayiwa, o sugu de ye LNTS sitɛmu ye, n’o kɔrɔ ye Luganda Neural Text-to-Speech ye, o bɛ kɛ. A ka fanga belebeleba? Luganda sɛbɛnni caman tigɛli ka kɛ kuma ye, walasa ka mɔgɔ minnu dɛmɛ minnu tɛ se ka kalan kɛ ɲɛnayeli gɛlɛyaw kosɔn.
Nin daɲɛ in ka ɲi kosɛbɛ mɔgɔw ma minnu bɛ Luganda faamuya nka u tɛ se k’a kalan yeli gɛlɛyaw walima gɛlɛya wɛrɛw kosɔn. I bɛ se ka baara kɛ n’a ye ɔridinatɛri kan min tɛ ɛntɛrinɛti ye, walima a bɛ se ka baara kɛ n’a ye min ka gɛlɛn kosɛbɛ ni fɛn kɛrɛnkɛrɛnnen ye ni ɲɔgɔndan bɛ i bolo.
A ka c’a la, masinw bɛ tubabukan, faransikan walima sinuwakan fɔ kosɛbɛ. Nka Kizito sababu la, Luganda ye a yɛrɛ kan sɔrɔ sisan.
Uganda jamana gɔfɛrɛnaman ye wari caman don o baara in na walasa ka ɲininiw ni kokuradonni dɛmɛ. Abubaker Matovu Wasswa fɛ, ale fana bɛ baara kɛ Makerere Iniwɛrisite la, a bɛ i n’a fɔ masin bɛ ka gafe kalan an na. O ye majigi ye !
O porozɛ in bɛna taa ɲɛ fo san damadɔ. Hali n’a y’a sɔrɔ o bɛ mɔgɔ minnu dɔrɔn de kan minnu bɛ Luganda faamuya sisan, o ye senna-tɛgɛrɛba ye farafinkan tɔw bɛɛ bolo.
