Fojuinu pe Afirika le ni gbogbo nkan tuntun ti okun! Àwọn onímọ̀ sáyẹ́ǹsì ti ṣàwárí pé àjálù ńlá kan, tí wọ́n ń pè ní Ẹ̀ṣẹ̀ Ìlà Oòrùn Áfíríkà, ń ṣẹ̀dá láti Mòsáńbíìkì dé Òkun Pupa. Fissure yii tobi tobẹẹ ti o le di okun nla kan ni ọjọ kan!
Ní Kẹ́ńyà, ilẹ̀ méjì kan bẹ̀rẹ̀ sí í pínyà, tó sì dá wàhálà àgbàyanu yìí sílẹ̀. Ti o ba tẹsiwaju lati dagba, awọn orilẹ-ede bii Zambia ati Uganda le paapaa ni eti okun tiwọn. Ńṣe ló dà bíi pé Áfíríkà ń múra sílẹ̀ láti káàbọ̀ òkun kẹfà lórí ilẹ̀ ayé wa.
Lákọ̀ọ́kọ́, àwọn onímọ̀ sáyẹ́ǹsì rò pé yóò gba ọ̀pọ̀ mílíọ̀nù ọdún, ṣùgbọ́n ní báyìí wọ́n rò pé ó lè yára dé, bóyá láàárín mílíọ̀nù ọdún tàbí kó kéré sí i! Cynthia Ebinger, ògbógi kan lórí ọ̀ràn náà, ṣàlàyé pé àwọn nǹkan bí ìmìtìtì ilẹ̀ lè mú kí iṣẹ́ náà yára kánkán, ṣùgbọ́n a kò lè sọ àsọtẹ́lẹ̀ nígbà tí àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ wọ̀nyí yóò wáyé.
Gbogbo eyi ṣẹlẹ nitori awọn awo tectonic, awọn ege nla ti Earth ti o gbe. Agbegbe kan ni Etiopia ti ni iriri nọmba nla ti awọn iwariri-ilẹ ni ọdun 2005, ṣiṣẹda fissure ti a rii loni. Fojuinu, kiraki yii ti fẹrẹ to awọn ibuso 60 ni gigun ati awọn mita 10 jin ni aginju Etiopia, ọkan ninu awọn aye ti o gbona julọ ati gbigbẹ ni agbaye!
Awọn awo ile Afirika ati Somali n lọ laiyara pupọ, ṣugbọn iṣipopada igbagbogbo yii le pin Afirika si meji nikẹhin, ni fifun ọna si ọpọlọpọ omi iyọ ti o nbọ lati Okun Pupa ati Gulf of Aden. Èyí rán wa létí bí wọ́n ṣe dá Òkun Atlantiki sílẹ̀ ní ìgbà pípẹ́ sẹ́yìn. Awọn onimo ijinlẹ sayensi sọ pe kii ṣe iyipada oju-ọjọ nikan ti o le yi eti okun wa pada, ṣugbọn tun awọn agbeka iyalẹnu wọnyi laarin Earth. Ńṣe ló dà bíi pé pílánẹ́ẹ̀tì wa ń fi àwòyanu kan hàn wá! 🌍
